niedziela, 16 stycznia 2011

Fish Tank - reż. A. Arnold

Kilka, może kilkanaście dni, tyle ile trwa przeciętny urlop, angielskiego człowieka pracy,  z życia nastolatki, mieszkanki typowego blokowiska, które pewnie wygląda tak samo w każdym miejscu na Ziemi. Dlaczego na wstępie wspominam o urlopie, dowie się ten, kto film zobaczy. A myślę, że nie pożałuje. Polecam "Fish Tank" miłośnikom filmów Mike'a Leigha, którego reżyserka Andrea Arnold jest  zapewne wierną i pilną uczennicą.  Mia ma 15 lat,  8-letnią siostrę, z którą wiecznie prowadzi wojny. Ma także, a jakże, matkę. Niestety, nie ma ojca, to znaczy ma - gdzieś, ale tak naprawdę nie ma. Dziewczyny wychowują się same, matka zainteresowana jest przede wszystkim sobą, głównie seksownym wyglądem, by zwabić do siebie kolejnego  absztyfikanta. Szkoda, bo o wiele bardziej wartościowe, są jej córki, niż jej amatorzy przelotnych romansów. Pewnego dnia przyprowadza do domu Connora. Ten oprócz zainteresowania mamusią dziewczyn, przejawia także ciekawość, czym zajmuje się starsza Mia. A Mia osamotniona, na każdym kroku poniewierana przez matkę, w wolnej chwili tańczy hip-hop. Ten taniec jest wszystkim co ma, co daje jej poczucie wartości, chce nawet  wziąć udział w jakimś tanecznym konkursie.  Connor daje jej w prezencie płytkę ze swym ulubionym utworem "California Dream". Czyż można nie zakochać się w takim troskliwym facecie? Tym bardziej, jeśli tak bardzo brakuje dziewczynie ojca? Tym bardziej jeśli jeszcze wygląda jak Michael Fassbender? 

Film robi wrażenie.  Pod wieloma względami. Fabuła, sposób jej poprowadzenia, aktorstwo.  Z początku powolny, z czasem nabiera coraz szybszego tempa, aż do zakończenia, które dla niejednego widza może być dość zaskakujące. Niektórzy mogą wątpić, czy możliwe jest, by istniay takie rodziny, takie matki.  Ja osobiście nie mam średniej przyjemności takich bezpośrednio  znać, ale sądząc po wielu nieszczęśliwych i agresywnych obliczach współczesnych nastolatków, śmiem twierdzić, że takich patologii jest sporo.

Wspaniała jest postać głównej bohaterki. Mia to dzielna dziewczyna, wyrazy podziwu, że mając taką matkę w ogóle chce jej się żyć, zabiegać o jakąkolwiek akceptację, o uczuciach nie wspominając. Na każde dobre słowo, najmniejszy okruch zainteresowania swoją osobą rzuca się jak wygłodniały pies na byle jaką kość. To i się nie ma co dziwić, że pokochała Connora, bardziej pewnie jako uosobienie postaci brakującego ojca, niż mężczyznę.

Strasznie żal tych wszystkich dziewczyn, pochodzących (jak Mia) z zimnego wychowu, niekochanych, nie przytulanych przez rodziców.  Każdy ochłap męskiego zainteresowania przypominający uczucie, a będący tak naprawdę tylko zakamuflowanym pożądaniem, biorą za dobrą monetę i idą za nim jak w dym. 

Jeśli  ktoś twierdzi, że dzieciństwo to najlepszy okres w życiu, niech sobie zobaczy "Fish Tank". Wcale nie potrzeba pochodzić z czarnej rodziny, zamieszkałej w nowojorskich slumsach, mieć matkę pijaczkę, gwałcącego co noc ojca i być z nim w ciąży, jak to na przykład było w "Hej, skarbie" ("Precious: Based on the Novel Push by Sapphire", który to film momentami mi Fish Tank przypominał), by poczuć gorzki smak życia. Oba filmy, opowiadają o tym samym, pomijając już tak fundamentalną sprawę jak brak odpowiedzialności, to także, jak bardzo ludzie dorośli, nie tylko rodzice, nie liczą się z uczuciami dzieci. Egoistyczni, nieempatyczni, zakleszczeni w pretensjach do całego świata, /w tym także nie wiedzieć czemu, do swych dzieci, które powołali do istnienia/ za swój marny los, skazują siebie i swe potomstwo na przeraźliwą samotność, hodując bez końca na swoje podobieństwo kolejne emocjonalne kaleki. A wcale tak wiele nie potrzeba, by te relacje mogły być choć trochę lepsze, dotyk (ten dobry) i odrobina prawdziwego zainteresowania, czym zajmuje się i co czuje mały człowiek. Najpiękniejsza scena filmu to ta właśnie poświęcona dotykowi.  Pożegnalny taniec matki i córki, przed wyjazdem z domu, być może już na zawsze, tej drugiej. Te dwie najbliższe sobie kobiety, nie potrafią nawet w takiej chwili zbliżyć się do siebie. Jedyne do czego są zdolne, to taniec hip-hop. Taniec marionetek, osobny (nie bez powodu taki jest hip hop ), w milczeniu i w bezpiecznej odległości.
 
A jeśli jeszcze pomyśleć o tytule filmu, nie poczujemy się pocieszeni perspektywami opuszczającej "rodzinny" dom  dziewczyny. Symboliczne "Akwarium" (Fish Tank), nie dające nadziei uwięzionej w niej w nim rybce na wypłynięcie na szersze wody. Czyżby piękną, mądrą, dobrą Mię czekał taki los? Czy uda jej się wyrwać z ograniczeń w jakie wpędziło ją pochodzenie i byle jaka, zimna matka? Na szczęście nie dostajemy odpowiedzi na to pytanie, możemy więc mieć nadzieję, że kiedyś jej  marzenia nie zmienią się w gorycz i utracone złudzenia.

2 komentarze:

  1. Micheal Fassbender jest świetny w tym filmie od tej pory go obserwuje tak sama jak Andree Arnold - reżyserkę. Angielskie kino społeczne w najlepszym wydaniu

    OdpowiedzUsuń
  2. To prawda, Fassbender w tym filmie, a wcześniej w "Głodzie" bardzo mocno zapunktował. Myślę, że ci wszyscy, którzy nie zauważyli go w "300", czy w "Eden Lake" otwarli szeroko oczy na jego widok własnie w tych dwóch filmach. Były jeszcze "Bękarty wojny", w których został nieco przyćmiony przez Waltza. Myślę, że jako miłośniczki jego talentu będziemy miały w najbliższym czasie sporo do roboty, angażują go najlepsi do swoich filmów. Zobaczymy, czy będą one równie dobre, jak "Fish Tank" czy "Głód". "Niebezpiecznej metody jeszcze nie znam, niestety.
    A co do Arnold, masz rację warto zwracać uwagę na jej filmy - ja oprócz FT widziałam "Red Road" - też b.dobre kino, aczkolwiek mniej spektakularne - nieznani zupełnie aktorzy, bardziej szare plenery, ciemno, smutno, ponuro, bardzo betonowo (w FT było więcej radosnych elementów), akcja bardzo, bardzo niespieszna.
    Reżyserka chyba zmęczyła się już współczesnością i udała się na "Wichrowe wzgórza". Nie widziałam tego jeszcze, ciekawe, jak ta eskapada się udała. :)

    OdpowiedzUsuń